گلوگاه چیست؟ چگونه گلوگاه پردازنده و کارت گرافیک را تشخیص داده و رفع کنیم؟

اگر به تازگی وارد دنیای بازی‌های کامپیوتری شده‌اید و سعی کرده‌اید که اولین پیکربندی بازی خود را انجام دهید، احتمالا در حین تحقیقات خود اصطلاح گلوگاه یا Bottlenecking را شنیده باشید و حالا سوال برایتان پیش آمده باشد که معنی گلوگاه به چه معناست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کنید، چگونه می‌توانید متوجه شوید که آیا در تنظیمات فعلی شما گلوگاه وجود دارد یا خیر؟ ما سعی داریم در این مقاله به این سوالات شما با زبانی ساده پاسخ دهیم.

گلوگاه چیست

اگر به یک بطری نگاه بیاندازید، کاملا متوجه می‌شودی که گلوگاه کجاست؛ گردنه‌ی بطری باریکترین قسمت بطری است که به طرف قسمت درب بطری منتهی می‌شود و هدف آن این است که با محدود کردن مقدار مایعی که از بطری خارج می‌شود، ریختن مایعات موجود را قابل کنترل‌تر کند.

حالا وقتی که در مورد سخت‌افزار کامپیوتر صحبت می‌کنیم، بحث عملکرد به میان می‌آید. گلوگاه در بحث سخت‌افزاری به معنای ناتوانی یک قطعه در ادامه دادن کار با سایر قطعات است؛ در نتیجه سرعت کامپیوتر در پردازش داده‌ها کاهش پیدا می‌کند. گفته می‌شود که گلوگاه توسط هر قطعه‌ای ایجاد می‌شود که به طور قابل توجهی در سایر قطات کامپیوتر به طور ضعیف‌تری انجام می‌شود. قطعاتی که می‌توانند دچار گلوگاه شوند و عملکرد را کاهش دهند پردازنده، کارت گرافیک، رم و هارددیسک می‌باشد.

تصور کنید که CPU و GPU هر کدام 1/120 ثانیه برای انجام وظایف خود دارند. این بدان معناست که شما در هر 1/60 ثانیه (یا 60 فریم در ثانیه) یک فریم دارید. اگر GPU بتواند با آن سرعت پیش برود، اما CPU شما نتواند، در این صورت شما با یک گلوگاه CPU روبرو هستید. به طور مشابه، اگر CPU شما دستورالعمل‌ها را با سرعت سرسام‌آور ارسال می‌کند، اما GPU شما برای رندر کردن فریم به موقع تلاش نکند، شما با یک گلوگاه GPU مواجه هستید.

برای گیمرهای رایانه شخصی، نگرانی اصلیگلوگاه‌هایی است که می‌تواند بین CPU و GPU ایجاد شود. این دو جزء برای ارائه تصویر نهایی که روی صفحه می‌بینید به یکدیگر متکی هستند و زمانی که یکی دیگری را نگه می‌دارد یک گلوگاه ایجاد می‌شود. در سال‌های اخیر گلوگاه‌های پردازنده و کارت گرافیک بزرگترین عواملی هستند که در مورد تنگناهای عملکردی باید مورد توجه قرار بگیرند. بنابراین ما در ادامه در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد. و همچنین در مورد گلوگاه سیستم صحبت خواهیم کرد.

Bottlenecking پردازنده و کارت گرافیک

وقتی که در مورد گلوگاه پردازنده و گرافیک صحبت به میان می‌آید، می‌تواند به دو موضوع اشاره کند؛ یا پردزنده گرافیکی به دلیل کندتر بودن پردازنده با ظرفیت 100% خود کار نمی‌کنید و یا بلعکس. در هر صورت FPS کمتری بدست خواهید آورد.

گلوگاه پردازنده (CPU)

گلوگاه پردازنده یکی از دلایل واضح کاهش عملکرد در کامپیوترها می‌باشند، در حالی که گیمرها تقریبا همیشه GPU را در اولویت قرار می‌دهند. بنابراین ممکن است به طور ضعیف‌تری از پردازنده استفاده کنند. به عنوان مثال اگر تصمیم دارید، کمی بیشتر هزینه کنید و به جای GTX 1660 Ti کارت گرافیک RTX 2060S را خریداری کنید، ممکن است این کار را با کاهش هزینه پردازنده انجام دهید و به جای گرفتن پردازنده Intel i5-9600K پردازنده ارزان‌تر i3-9100 را خریداری کنید.

با وجود اینکه پردازنده i3-9100 یک پردازنده ارزان است، نمی‌تواند کارت گرافیک RTX 2060S را مدیریت کند و حتی برای کارت گرافیک GTX 1660 Ti مناسب نمی‌باشد. در نتیجه شما با مشکل بزرگی روبرو می‌شوید و کارت گرافیک RTX 2060S احتمالا در حدود 70% قدرت خود کار خواهد کرد؛ چون پردازنده نمی‌تواند داده‌ها را پردازش کند و دستورالعمل‌هایش را به اندازه کافی سریع صادر کند.

گلوگاه کارت گرافیک (GPU)

با این حال عکس قضیه بالا نیز ممکن است اتفاق بیافتد. ممکن است شخصی به دلیل کمبود اطلاعات و تجربه مناسب، یک پردازنده گرافیکی ارزان را با یک پردازنده بسیار قدرتمند مچ کند. نیازی به گفتن نیست اگر بازی اصلی‌ترین نگرانی شما باشد، گرفتن پردازنده Ryzen 7 3800X در کنار کارت گرافیک GTX 1660 Tiعاقلانه نیست. پردازنده فوق‌الذکر برای کارت گرافیک میان‌رده GTX 1660 Ti بسیار قدرتمند است و بسیاری از قدرت پردازشی پردازنده هدر خواهد رفت.

با این حال، اگر ما فقط در مورد بازی صحبت می‌کنیم. اصلی‌ترین سوالی که باید در مورد پردازنده بپرسید این است که آیا کارت گرافیک به اندازه کافی سریع است؟ چون این پردازنده گرافیکی است که مهمترین کار را در بازی‌های شما انجام می‌دهد. قدرت پردازشی اضافی پردازنده شما منجر به افزایش FPS نخواهد شد.

بیشتر بخوانید:

• معرفی 6 تا از بهترین کارت‌های گرافیک ارزان مخصوص گیمینگ

چگونه میتوان گلوگاه در کامپیوتر را تشخیص داد؟

پیدا کردن گلوگاه در رایانه شخصی شما آسان است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که میزان استفاده از CPU و GPU خود را نظارت کنید و از این طریق می‌توانید استنباط کنید که آیا گلوگاهی در سیستم خود دارید یا خیر. توصیه می‌کنم MSI Afterburner را دانلود کنید (که برای اورکلاک کردن پردازنده گرافیکی نیز مفید است) تا گزارش دقیقی را در استفاده از CPU و GPU ذخیره کنید، اما می‌توانید به همین راحتی این معیارها را در حین بازی با ابزارهایی مانند همپوشانی GeForce Experience انویدیا کنترل کنید.

اگر استفاده از CPU شما بسیار بیشتر از استفاده از GPU شما باشد، این نشان دهنده تنگنای CPU است و بالعکس. هر چیزی کمتر از 50 درصد استفاده کم در نظر گرفته می‌شود، 50 تا 70 درصد طبیعی است و 70 درصد به بالا زیاد است. به عنوان مثال، اگر در یک بازی 60 درصد استفاده از GPU و 80 درصد استفاده از CPU را مشاهده کردید، ممکن است با یک گلوگاه جزئی CPU روبرو شوید، اما این چیزی نیست که نگران آن باشید.

یک روش برای تست گلوگاه سیستم استفاده از نرم‌افزارهای مانیتورینگ مانند MSI Afterburner, Asus GPU Tweak, AMD Control Center یا اصولا هر نوع برنامه اورکلاک دیگری که برای پردازنده یا کارت گرافیک شما می‌باشد، است. وقتی که سیستم کامپیوتری تحت فشار زیادی قرار دارد (یعنی هنگام بازی کردن) به لودهای پردازنده و کارت گرافیک نگاه کنید. اگر پردازنده شما با ظرفیت 100% کار می‌کند، اما GPU نه، پردازنده همان چیزی است که باعث ایجاد گلوگاه می‌شود. از طرف دیگر اگر GPU شما با ظرفیت 100% کار می‌کند، اما پردازنده با درصد کمتری کار می‌کند. کارت گرافیکی شما باعث ایجاد گلوگاه شده است.

البته باید به تفاوت بین بارگذاری پردازنده و پردازنده گرافیکی هم توجه داشت. اگر یکی از مولفه‌ها در حدود 90% بارگذاری دارد و دیگری دارای حداکثر سرعت خود است این گلوگاه جزئی است، اما اگر پردازنده با قدرت کامل کار می‌کند و پردازنده گرافیکی شما با ظرفیت 70% کار می‌کند پس شما در یک بخش خوب از عملکرد گم شده‌اید.

از طرف دیگر شما می‌توانید از یک ماشین حساب گلوگاه استفاده کنید که به شما این امکان را می‌دهد تا پردازنده و کارت گرافیکی که در ذهن دارید، به همراه رمی که قصد نصب دارید، بررسی کنید؛ سپس با توجه به مقدار گلوگاه تقریبی که به شما می‌دهد به مونتاژ سیستم خود بپردازید.

حال باید توجه داشته باشید که هیچ سیستمی وجود ندارد که 100% عاری از گلوگاه باشد. چون یکی از دو قطعه ذکر شده به ناچار کمی سریعتر از دیگری خواهد بود. به عنوان یک قاعده کلی، گلوگاه تا 10% مشکل زیادی را ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر از این مقدار بالاتر باشد احتمالا می‌توانید پیکربندی را کمی تغییر دهید تا ارزش بهتری را برای هزینه صرف شده خود بدست آورد.

نحوه رفع گلوگاه CPU و GPU

با توجه به همه موارد ذکر شده، تنها راه برای جلوگیری از گلوگاه‌های قابل توجه، برنامه‌ریزی قبل از مونتاژ است و شما باید اطمینان حاصل کنید که قطعات شما به صورت متعادلی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. اگر متوجه شدید که سیستم شخصی شما دارای گلوگاه بالایی است و قبلا در مورد آن چیزی نمی‌دانستید، تنها روش رفع گلوگاه ارتقاء قطعه سخت‌افزاری است که دارید.

نگران گلوگاه نباشید

اگرچه ایده محدود شدن سخت‌افزار با یک گلوگاه ترسناک است، اما نباید زیاد به آن توجه کنید. حتی یک رایانه شخصی با جدیدترین و گران‌ترین سخت‌افزار، ممکن است چندین گلوگاه در سرتاسر خود داشته باشد. مهم‌ترین زمان برای بررسی تنگناها زمانی است که می‌خواهید رایانه شخصی خود را ارتقا دهید تا از صرف هزینه زیاد برای قطعه‌ای که دستگاه شما نمی‌تواند از آن بهره کامل ببرد جلوگیری کنید. ما در اینجا روی پویایی CPU/GPU در رایانه‌های شخصی بازی تمرکز کرده‌ایم، زیرا اینجاست که واضح‌ترین نشانه‌های گلوگاه را خواهید دید.

در برخی موارد، ممکن است آنها را در جای دیگری از دستگاه خود مشاهده کنید. برای مثال، اگر از برنامه‌ای با حافظه فشرده مانند Adobe Premiere Pro استفاده می‌کنید، ممکن است یک پردازنده با هسته بالا به دلیل نداشتن رم کافی با گلوگاه مواجه شود. بهترین توصیه این است که فقط گلوگاه‌ها را در ذهن داشته باشید. آنها می‌توانند به تصمیم‌گیری در مورد ارتقا کمک کنند، اما اگر از عملکرد رایانه شخصی خود راضی هستید، نباید گلوگاه‌ها را جستجو کنید.

نتیجه گیری

در مقاله امروز فروشگاه اینترنتی نارستان ما سعی کردیم. توضیح سریع اما ساده‌ای در مورد اینکه گلوگاه یا همان Bottlenecking چیست؟ انواع گلوگاه‌ها در سیستم کامپیوتری و نحوه‌ی تشخیص و رفع گلوگاه، صحبت کنیم. به عنوان یک نتیجه‌گیری کلی مهم است که در هنگام مونتاژ کامپیوتر جدید خود یا ارتقا قطعات سخت‌افزاری سیستم خود وجود گلوگاه را بررسی کنید و از قطعات مناسبی استفاده کنید.