اگر به تازگی به دنیای کامپیوتر و الکترونیک پا گذاشته اید؛ CPU یا پردازنده یکی از اصطلاحاتی است که با آن روبرو می شوید. CPU یک واحد پایه در تقریبا هر دستگاهی است که شما دارید. پردازنده یا واحد پردارش مرکزی؛ وظیفه پردازش و اجرای دستورالعمل ها را به عهده دارد.

واحد پردازنده مرکزی

پردازنده مرکزی قطعه اصلی است که یک دستگاه محاسباتی را تعریف می کند؛ اما این تنها مولفه ای نیست که می توان در دستگاه ها پیدا کرد. از پردازنده به عنوان مغز کامپیوتر یاد می شود و در واقع این تراشه ای است که روی مادربرد و در درون دستگاه نصب می شود. پردازنده به طور کامل جدا از حافظه (جایی که به طور موقت داده ها در آن ذخیره می شود) است. همچنین از کارت گرافیک یا تراشه گرافیکی (GPU) متفاوت است؛ در واقع تراشه گرافیکی تمام گرافیک های ویدیویی و سه بعدی را در صفحه نمایش شما نمایش می دهد.

پردازنده ها با استفاده از میلیارها ترانزیستور میکروسکوپی که روی یک تراشه کامپیوتری است ساخته می شوند. این ترانزیستورها به پردازنده اجازه می دهند تا محاسبات مورد نیاز برای اجرای برنامه هایی که در حافظه سیستم شما ذخیره می شوند را انجام دهد. آنها در واقع گیت های کوچکی هستند که خاموش و روشن می شوند.

یکی از رایج ترین پیشرفت هایفناوری CPU؛ کوچکتر و کوچکتر شدن این ترانزیستورها است که منجر به بهبود سرعت پردازنده می شود. در زمینه دستگاه های مدرن, یک سیستم دسکتاپ یا لپ تاپ دارای یک پردازنده اختصاصی است که بسیاری از عملکردهای پردازشی را برای سیستم انجام می دهد. در عوض؛ دستگاه های گوشی همراه و برخی از تبلت ها از تراشه SoC استفاده می کنند که تراشه ای است که شامل پردازنده مرکزی در کنار سایر قطعات است. اینتل و AMD هر دو پردازنده هایی با تراشه گرافیکی و حافظه را ارائه می دهند و این بدان معناست که آنها می توانند چیزی بیش از عملکردهای استاندارد پردازنده را ارائه دهند.

پردازنده چه کاری انجام می دهد؟

پردازنده در هسته های اصلی خود؛ یک برنامه یا دستورالعمل را می گیرد و محاسبات را انجام می دهد. این فرآیند به سه مرحله اصلی تقسیم می شود که شامل واکشی، رمزگشایی و اجرا می شود/ یک پردازنده دستور را زا رم دریافت می کند؛ دستورالعمال ها را رمزگشایی می کند و بعد دستورالعمل ها را با استفاده از قسمت های مربوط به CPU اجرا می کند.

دستورالعمل اجرا شده می تواند شامل محاسبات اصلی؛ مقایسه اعداد خاص با هم یا جابجایی آنها در حافظه باشد. از آنجا که همه چیز در یک دستگاه محاسباتی با اعداد نشان داده می شود؛ این کارهای ساده با آنچه که پردازنده انجام می دهد برابری می کند. پردازنده قطعه ای است که همه چیز (از راه اندازی ویندوز تا تماشای فیلم های یوتیوب) را ساده می کند.

در سیستم های مدرن؛ پردازنده مرکزی همه کارها را انجام نمی دهد؛ اما با این وجود باید تعداد لازم برای عملکرد را به سخت افزار بدهد.

هسته ها؛ کلاک ها و هزینه ها

در ابتدا پردازنده های مرکزی دارای یک هسته  پردازشی واحد بودند. پردازنده مدرن امروزی از چندین هسته تشکیل شده اند که به او امکان می دهد چندین دستورالعمل را به صورت همزمان اجرا کنند و به طور موثر چندین پردازنده مرکزی را روی تک تراشه داست. تقریبا تمام پردازنده های امروزی حداقل دو هسته ای هستند اما می توان پردازنده های 4 هسته ای, 6 هسته ای, 8 هسته ای؛ 10 هسته ای؛ 12 هسته ای و حتی 16 هسته ای را هم پیدا کرد.

برخی از پردازنده ها همچنین از فناوری چند رشته ای استفاده می کنند. یک هسته پردازنده فیزیکی واحد را تصور کنید که می تواند به طور همزمان دو رشته را اجرا کند؛ در نتیجه به عنوان دو هسته منطقی در سیستم عامل ظاهر می شود. این هسته های مجازی به اندازه هسته های فیزیکی قدرتمند نیستند؛ اما منابع یکسانی دارند. به طور کلی اینها می توانند به بهبود عملکرد مالتی تسکینگ کمک کنند.

سرعت کلاک یکی دریگر از فاکتورهایی است که در پردازنده بسیار مورد توجه قرار می گیرد؛ این سرعت بر اساس گیگاهرتز بیان می شود. به طور مثال این سرعت نشان می دهد که یک پردازنده می تواند در هر ثانیه چند دستورالعمل را اجرا کند. سرعت کلاک بیشتر در هنگام مقایسه پردازنده های مرکزی از یک خانواده یا نسل مشابه از اهیمت برخوردار است. وقتی همه موارد دیکر یکسان باشند سرعت کلاک بیشتر به معنای پردازنده سریعتر است؛ اما یک پردازنده 3 گیگاهرتزی 2010 به اندازه پردازنده 2 گیگاهرتز ی 2018 سریع نخواهد بود.

در پردازنده های اینتل می توان تراشه های نسل 8، 9 یا 10 را شاهد بود. این نسل با توجه به نام محصول مشخص می شود. به عنوان مثال Core i7-6820HK یک تراشه نسل 6 است در حالی که Core i5-10210U تراشه نسل 10 است که جدیدتر است.AMD پردازنده های خود را با Ryzen ارائه می دهد؛ Ryzen 5 2500X یک تراشه نسل 2 است که بر اساس هسته اصلی زن طراحی شده است در حالی که Ryzen 9 3950X یک پردازنده نسل سوم است.